به نام خدا

نشان دانشگاه تهران را از طرح یکی از سفالینه‌های نقش برجسته‌ی تیسفون اقتباس کرده‌اند که می‌گویند اصل کاشی با نزدیک به ١٥٠٠ سال دیرینگی (:قدمت) ، در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود ، لوحی که ظاهرا نمونه‌ای دیگر از آن به موزه پرگامون برلین سپرده شده است .
در بخش ایران باستان موزه‌ی پرگامون در پایتخت آلمان که یکی از غنی‌ترین و ارزشمندترین موزه‌های جهان به شمار می‌آید ، الواح و آثاری از ایران به نمایش گذاشته شده است که شاید لوح سفالین ساسانی کوچکترین آن‌ها باشد . این موزه که سالانه بیش از یک میلیون نفر بازدیدکننده دارد ، رده‌ی پنجم موزه‌های باارزش اروپا را به خود ویژه کرده است .
لوح نقش برجسته ساسانی که در این موزه به نمایش گذاشته شده است ، در دوره‌ی خود نشانی خانوادگی به‌شمارمی‌رفت . که تصویر آن در مُهرهای ساسانی نیز به چشم می‌خورد . این اثر مربع‌شکل که ابعاد آن 39.5 سانتی‌متر است ، از تیسفون (( شهری که در دوره اشکانیان و ساسانیان ، پایتخت و مرکز مهم سیاسی و اقتصادی ایران باستان بوده و اکنون در حوزه‌ی عراق قرار گرفته )) به دست آمده و در پایان سده‌ی ششم میلادی یا آغاز سده‌ی هفتم میلادی ساخته شده است .
در پلاکی که از تیسفون بدست آمده و دکتر محسن مقدم ، استاد درگذشته‌ي(:فقيد) دانشکده‌ی هنرهای زیبا ، آن را برای نشان دانشگاه تهران پیشنهاد و مرتضا ممیز طراحی کرد ، واژه‌ای به خط پهلوی در میان دو بال قرار گرفته که به گونه‌ی «افزوت» (امرود) به معنای فراوانی و افزونی و نیز به گونه‌ی «ایلان» (ایران) و نیز به‌گونه‌ی «او» برای واژه اورمزد به معنای اهورامزدا و یا صرفا اسم هرمزه و هرمز خوانده شده است .
در نشان طراحی شده برای دانشگاه تهران نیز نام این دانشگاه به جای آن واژه‌ی پهلوی ، با نگارشی شبیه این خط، بین دو بالِ نقش برجسته نشسته است .
پلاک کشف شده از تیسفون ، نمونه‌ای از لوحی است که با تزیینات مشابه در کاخ ساسانی دامغان یافت شده است . در الواح و مُهرهای ساسانی ، بال‌هایی که می‌تواند متعلق به عقاب باشد بخشی از تزیین نشان‌ها و مُهرهای آن دوره به حساب می‌آید . این بال‌ها در پایان دوره ساسانی روی تاج‌ها نیز حک می‌شد . در شاهنامه فردوسی نیز این تاج‌ها با عنوان «تاج‌های دوپر» یاد شده است .

ارسالی توسط => سینا